Net als in 2013 voerde DSP-groep de evaluatie uit van het cameratoezicht voor handhaving van de openbare orde in de gemeente Utrecht. Dit deden we samen met Sander Flight. We keken daarbij naar de werkwijze en het aantal camera’s, inclusief de verhouding tussen vaste en flexibele camera’s. We onderzochten de opbrengsten van de camera’s, de verhouding tussen de kosten en de baten en we namen ook de gevolgen voor de privacy van betrokkenen mee.

Slimme inzet cameratoezicht

Onze conclusie is dat de gemeente Utrecht slim omgaat met het cameratoezicht. Zo houdt een moratorium (er mogen niet meer dan 78 camera’s ingezet worden) de gemeente en haar partners scherp op waar en voor welke problemen de camera’s het beste ingezet kunnen worden. Ook experimenteerde Utrecht met de inzet van flexibele camera’s en trok daar, aan de hand van onze evaluatie lessen uit. Maar al met al zien we ook ruimte voor verbetering.

Vier jaar geleden was onze voornaamste aanbeveling actiever aan de slag te gaan met het kiezen van doelen per camera-gebied zodat je 1) alles zo kunt inrichten dat de kans op succes zo groot mogelijk wordt en zodat je 2) na afloop goed kunt vaststellen of het gekozen doel bereikt is. De gemeente heeft deze aanbevelingen overgenomen in haar beleidskader cameratoezicht.

Aanbevelingen 2018

Het is altijd leuk om te kijken hoe je eigen aanbevelingen zijn opgevolgd. We zijn niet ontevreden! Maar we hebben ook dit keer aanbevelingen om het nóg beter te doen:

  1. Hou het goede vast
    Het is onze taak kritisch te zijn, maar we zien goed technisch beheer, een helder beleidskader en ook goede samenwerking.
  2. Focus op openbare orde
    Cameratoezicht op grond van de Gemeentewet is er niet voor handhaving van de rechtsorde, maar voor handhaving van de openbare orde.
  3. Focus op preventie
    Preventie door afschrikking van potentiële daders is een waardevol doel voor gemeentelijk cameratoezicht. De focus ligt in Utrecht echter op rechtstreeks toezicht en opsporing achteraf. Voorkomen is beter dan genezen.
  4. Focus op zware (gewelds)delicten
    Uit onze kosten-baten analyse blijkt dat cameratoezicht zichzelf sneller terugverdient als het wordt ingezet om geweldsdelicten en andere zware incidenten tegen te gaan dan als het wordt ingezet tegen inbraken, vernielingen en autokraken. Dit betekent heel praktisch dat cameratoezicht tegen geweld in uitgaansgebieden de voorkeur verdient boven cameratoezicht tegen diefstallen in woon- of winkelgebieden.
  5. Meer flexibele camera’s
    Er is grote behoefte aan meer flexibele camera’s en de resultaten zijn zodanig positief dat het aanbeveling verdient hier meer mee te gaan werken. Maar doe dat alleen in die gebieden, voor die problemen en voor die dadergroepen waar flexibel cameratoezicht ook echt kansrijk is, want flexibele camera’s zijn duurder dan vaste camera’s.

Eerdere evaluaties

Meer weten over cameratoezicht?

Heeft u vragen of bent u benieuwd naar wat wij binnen uw organisatie kunnen betekenen? Neem dan vrijblijvend contact op met Paul van Egmond.