Succesfactoren van een gemengde wijk

Voor woningbouwcorporatie Ymere voerde DSP-groep een literatuurstudie uit naar de succesfactoren van een gemengde wijk. Bij die menging gaat het om de sociaal economische status (SES) van de bewoners. De nadruk lag op concrete voorbeelden en aanwijzingen voor de programmering en het stedenbouwkundig ontwerp. Vier externe onderzoekers becommentarieerden de literatuurstudie: Arnold Reijndorp, Jan Willem Duyvendak, Kees Leijdelmeijer en Lex Veldboer.

Conclusies onderzoek

De studie heeft zowel nuances aangebracht in het debat rond gemengde wijken, als werkzame oplossingen aangedragen die concrete do’s en don’ts bieden voor ontwikkelaars. Een greep uit de conclusies:

• De samenstelling van de buurt speelt een rol bij (ervaren) leefbaarheid. Een schone, hele en veilige buurt is hierbij de basis.
• Mensen hebben graag mensen uit de eigen groep om zich heen om zich – uit de veiligheid van een groep met ‘ons soort mensen’ – te verhouden met buitenstaanders. Dat betekent een grofmazige menging.
• Uit veel onderzoeken blijkt dat ontmoeten en meer sociaal contact niet per se positief van aard zijn. Mensen met verschillende leefstijlen komen moeizaam in contact met elkaar. Ook gebeurt regelmatig het tegendeel; er ontstaan irritaties en conflicten.

Lex Veldboer (UvA) onderschrijft de uitkomsten: “Mengen is goed, maar niet op alle schaalniveaus. In onderzoek is er te weinig aandacht voor stedenbouwkundige succesfactoren.” Arnold Reijndorp (UvA) wijst op de veranderende rol van corporaties, die minder ruimte laat voor grootschalige ontwikkelingen. “Je huurders kennen en goed beheer is dan cruciaal.”

Hernieuwde aandacht voor gemengde wijken

Met de literatuurstudie komt het onderwerp (SES)-gemengde wijken weer op de kaart. In het verleden is er veel onderzoek gedaan naar de resultaten van grootschalige ingrepen en vooral naar etnische diversiteit. Naar diversiteit naar inkomen en de consequenties van verschillen op diverse schaalniveaus veel minder. Gaande het onderzoek constateerden we dat het goed is om eens nader te kijken naar wat succesvolle buurten tot een succes maakt, gerelateerd aan de samenstelling van de buurt naar inkomen, opleiding en leefstijl. Dit soort lessen blijft vaak impliciet en in de hoofden van ontwikkelaars.

En nu verder

De literatuurstudie is afgerond, maar daarmee is het voor Ymere niet afgedaan. Ymere benut de uitkomsten voor gebiedsontwikkelingen en wil samen met andere betrokkenen in de stad, corporaties, overheid en bewoners, aan oplossingen te werken.