Cultureel erfgoed in de fysieke leefomgeving

Cultureel erfgoed in de fysieke leefomgeving

In welke mate is cultureel erfgoed ingebed in het ruimtelijk beleid van gemeenten en provincies? Die vraag stelde de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) vijf jaar geleden. Uit een inventarisatie van onder meer 36 bestemmingsplannen bleek met name archeologie een stevige plek te hebben binnen de ruimtelijke ordening, terwijl bij cultuurlandschappelijke waarden en beschermde stads- of dorpsgezichten nog een inhaalslag te maken was. De uitkomsten van het onderzoek ‘Steunfunctie provinciale monumentenzorg en archeologie’ uit 2016, uitgevoerd door DSP-groep, werden onder meer gebruikt voor de Erfgoedmonitor.

DSP-groep heeft in 2021 de opdracht verworven om dit onderzoek opnieuw uit te voeren.

Beschrijving in bestemmingsplannen

Vanaf 2012 is het voor gemeenten wettelijk verplicht om in bestemmingsplannen een beschrijving op te nemen van de wijze waarop met de in het gebied aanwezige cultuurhistorische waarden en in de grond aanwezige of te verwachten monumenten rekening is gehouden. Al sinds 2008 dienden gemeenten rekening te houden met archeologische waarden, waarmee een deel van de instrumenten van de erfgoedzorg werd ingebed in de ruimtelijke ordening. Met de komst van de Omgevingswet in 2022 huist (onroerend) cultureel erfgoed nog meer in bij ruimte en blijft alleen het aanwijzen van rijksmonumenten onder de Erfgoedwet vallen.

Omgevingswet

De komst van de Omgevingswet maakt een herhaalmeting van het eerdere onderzoek uit 2016 zeer relevant. Enerzijds voor het verkrijgen van een trend ten opzichte van 2016, anderzijds voor het verkrijgen van een nulmeting van de situatie vlak voor de invoering van de Omgevingswet. Hierdoor kan op een later moment onderzocht worden wat het effect is van de Omgevingswet op cultureel erfgoed in de fysieke leefomgeving. DSP-groep zal onder meer nagaan wat er is veranderd bij de 36 in 2016 onderzochte gemeenten en eveneens bestemmingsplannen analyseren van een nieuwe groep gemeenten. Ook zullen er gesprekken plaatsvinden met beleidsmedewerkers erfgoed en ruimtelijke ordening van provincies en gemeenten. De uitkomsten van het onderzoek worden in maart 2022 verwacht.