Logeerzorg voor ouderen loont

Goede respijtzorg voor mantelzorgers onmisbaar

Het borgen van de goede, toegankelijke en betaalbare ouderenzorg is een belangrijke opgave voor de komende tijd. Met de vergrijzing neemt het aantal ouderen en zorgvragen de komende decennia behoorlijk toe. Daarin is het ondersteunen van mantelzorgers cruciaal. Als zij overeind blijven, kunnen veel ouderen op een prettige wijze langer thuis blijven wonen. Met hulp van het Rijk onderzochten de regio’s Peelregio, Zuidoost Utrecht en Hoeksche Waard het afgelopen jaar wat structurele logeerzorg hierin kan betekenen. DSP-groep begeleidde deze pilots, deed onderzoek en stelde een maatschappelijke kosten-baten analyse (MKBA) op.

Logeerzorg draagt bij aan kwaliteit van leven van mantelzorgers én ouderen

Veel mantelzorgers ervaren een drempel om gebruik te maken van logeerzorg, en respijtvoorzieningen in het algemeen. Ze zien zichzelf vaak niet als mantelzorger. Toch kan logeerzorg veel voor hen betekenen. Het kan hun kwaliteit van leven verbeteren, doordat ze even tijd hebben om op te laden, terwijl de oudere in goede handen is bij een logeervoorziening. Ook voor de oudere kan het logeren in een andere omgeving dan thuis, een positieve werking hebben.

Uit de MKBA blijkt: ook sprake van maatschappelijke opbrengsten

Gemeenten kunnen logeerzorg organiseren als Wmo-respijtvoorziening. En dat loont de moeite, want in alle drie de pilots lagen de baten naar schatting een factor 1,4 tot 1,7 hoger dan de kosten. Maar zoals vaker bij een preventieve voorziening, slaan de baten op een andere plek neer. De baten komen hoofdzakelijk terecht in de Wlz en Zvw. Uit de MKBA blijkt dat logeerzorg kan zorgen voor uitstel van een opname in het verpleeghuis, waardoor kosten worden voorkomen. Ook werken de positieve effecten op de gezondheid en het welzijn van de mantelzorger door in een lagere zorgconsumptie, al zijn deze besparingen vanwege de complexiteit niet doorgerekend.

Aanbevelingen

Ondanks de meerwaarde zien we dat logeervoorzieningen moeite hebben om van de grond te komen of structureel gefinancierd te blijven. We doen de volgende aanbevelingen op basis van het onderzoek en de lessen uit de pilots:

1. We roepen gemeenten/ VNG op om in gesprek te gaan met het zorgkantoor, de zorgverzekeraar en andere gemeenten om een (regionaal) logeeraanbod voor ouderen te organiseren als onderdeel van het Wmo-respijtaanbod voor mantelzorgers.
2. Zorgverzekeraars en zorgkantoren adviseren we om te investeren in logeerzorg als preventieve voorziening, omdat zij baat hebben bij de inzet ervan.
3. En we richten ons tot het ministerie van VWS, omdat we zien dat logeerzorg niet vanzelf tot stand komt en omdat partijen elkaar hierin niet vanzelf vinden. Zij kunnen lokale en regionale partijen faciliteren, knelpunten agenderen en de uitkomsten van het onderzoek meenemen in de landelijk discussie over toekomstbestendige ouderenzorg, en de financiering daarvan.

Afsluiting met een conferentie, een landelijk kennisnetwerk Logeerzorg

Op 3 maart 2021 zijn de pilots officieel afgerond met een digitale slotbijeenkomst waar ook de initiatiefnemers voor de pilots Vera Bergkamp en Sophie Hermans aan deelnamen. Ruim 60 deelnemers (gemeenten, zorgverleners, zorgverzekeraars) gingen met elkaar in gesprek over de organisatie, bereiken van de doelgroep, en de financiering van logeerzorg. De pilots zijn hiermee officieel afgerond. Via het kennisnetwerk Logeerzorg kunnen partijen ook de komende periode elkaar ontmoeten en van elkaar leren.

Lees hier meer over het toepassen van een MKBA