Handreiking versterken sportklimaat
- 2024
- Nederland
- Deskresearch, interviews, groepsgesprekken
Wat hebben we gedaan
Wij hebben de handreiking pedagogisch sportklimaat geschreven met input van een grote groep betrokkenen: landelijke en lokale experts op het thema, adviseurs van sportaanbieders en gemeenten en natuurlijk lokale beleidsmedewerkers zelf. Daarnaast lazen wij relevante artikelen en studies en bekeken wij bestaande websites en instrumenten. Zo streven wij naar een website die zo goed mogelijk voortbouwt op bestaande kennis en beschikbare instrumenten.
Voor wie hebben we dat gedaan
In opdracht van het Kenniscentrum Sport en bewegen hebben wij deze handreiking voor beleidsadviseurs van gemeenten ontwikkeld.
Veilig en met plezier sporten
Met lokaal sportstimuleringsbeleid leiden gemeenten kinderen en jongeren – en kwetsbare jeugdigen in het bijzonder – naar de verenigingssport. Dan ligt het voor de hand dat je als gemeente ook wilt stimuleren dat kinderen en jongeren bij deze sportverenigingen veilig en met plezier kunnen sporten. Maar… waar begin je dan? Hoe doe je dat? En waar hebben we het eigenlijk over bij ‘sociaal veilige sport’? Precies die vragen staan in deze handreiking centraal. De handreiking biedt praktische inzichten voor gemeentelijke beleidsadviseurs.
Veiligheid en pedagogiek
Bij het bespreken van sportklimaat komen altijd twee aspecten naar voren:
- veiligheid (voorkomen van grensoverschrijdend gedrag) en
- pedagogiek (stimuleren van plezier en ontwikkeling).
Sociale veiligheid is een voorwaarde voor een goed pedagogisch sportklimaat, maar de pedagogische kant krijgt vaak minder aandacht.
De vier V’s
Het voorkomen van grensoverschrijdend gedrag, zoals pesten, discriminatie en (seksueel) misbruik, valt onder sociale veiligheid. Het Sportakkoord stelt dat gemeenten, bonden en verenigingen een ondergrens moeten handhaven, uitgewerkt in de vier V’s:
- Verenigingsbrede gedragscode – laat zien waar een club voor staat;
- Vertrouwenscontactpersoon op de club – een aanspreekpunt voor iedereen;
- Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) voor iedere vrijwilliger – voorkom onnodig risico;
- Vakkundig geschoolde trainers en coaches – met oog voor pedagogiek en integriteit.
Deze maatregelen bouwen zekerheden in en vormen een belangrijke basis voor veiligheid in de sport.
Bevorderen pedagogisch klimaat via vier pijlers
De boodschap wordt echter krachtiger als deze ondergrens wordt gekoppeld aan het bevorderen van een pedagogisch sportklimaat. Naast aandacht voor veiligheid is het belangrijk om de positieve kracht van sport te versterken. Sport draagt bij aan plezier, persoonlijke ontwikkeling, weerbaarheid, samenwerking en zelfvertrouwen, mits het in een inclusieve en ondersteunende omgeving wordt aangeboden.
Gemeenten kunnen het pedagogisch sportklimaat versterken door sportverenigingen bewust te maken van hun rol en hen hierbij te ondersteunen. Dit kan via vier pijlers:
Met hulp van de handreiking kunnen gemeenten een aanpak kiezen die past bij hun lokale context en stap voor stap toewerken naar een sterker pedagogisch sportklimaat.
Aan dit project werkten mee:
Ga hier naar al onze sport projecten
Aan dit project werken mee
Emma Poelman
Senior adviseur
“De betekenis van al het gedrag is afhankelijk van de context, graag leg ik daar de loep op.”
Paul Duijvestijn
Senior adviseur en DSP-partner
“Ik schakel graag tussen beleid en praktijk, no-nonsense en met de voeten in de klei!”