Een sterke basis voor beschermd wonen en maatschappelijke opvang

Een sterke basis voor beschermd wonen en maatschappelijke opvang

Hoe kunnen we inwoners in regio Utrecht (U16) zo vroeg en dichtbij mogelijk ondersteunen, zodat zij grip houden op hun leven en zelfstandig kunnen wonen? Die vraag stond centraal in dit onderzoek naar wat nodig is voor een stevige basisstructuur in de wijk.

Waarom is dit belangrijk?

De gemeenten in regio Utrecht werken al langere tijd samen om inwoners die aangewezen zijn op beschermd wonen (BW) en maatschappelijke opvang (MO) zo goed mogelijk te ondersteunen. Omdat personeel en middelen steeds schaarser worden, is het belangrijker dan ooit om mensen vroeg en dichtbij huis te helpen.

Het doel is helder: voorkomen dat mensen een beroep hoeven te doen op BW of MO, én zorgen dat wie uitstroomt, duurzaam verder kan zonder terugval. Daarvoor is een stevige stut- en steunstructuur in de wijk nodig. Een basis die mensen, samen met hun netwerk, helpt grip te houden op hun leven. Die grip kan gaan over gezondheid, financiën, wonen, werk of opleiding, tijdsbesteding en relaties. In regio U16 noemen we deze noodzakelijke structuur de basisset BW en MO.

Basisset BW en MO

Om goed zicht te krijgen op wat deze basisset moet bevatten, heeft DSP-groep in opdracht van de regio U16 en de werkgroep Basisset een kwalitatief onderzoek uitgevoerd. We spraken cliënten en professionals over welke interventies volgens hen essentieel zijn en wat nodig is om die effectief en doelmatig te organiseren. De inzichten uit dit onderzoek nemen de gemeenten mee bij het verder ontwikkelen van beleid voor beschermd wonen en maatschappelijke opvang.

De belangrijkste boodschap

Zelfstandig wonen in de wijk lukt alleen als er een stevige voorzieningenstructuur is die helpt bij preventie én herstel. Kwetsbare inwoners willen, net als iedereen, een eigen plek en volwaardig meedoen in de samenleving. Door hun ervaringen als uitgangspunt te nemen bij het maken van beleid, kunnen we echt aansluiten bij wat zij nodig hebben.

Enkele inzichten uit het onderzoek

Het onderzoek biedt waardevolle inzichten in wat nodig is om zelfstandig wonen te ondersteunen en te versterken:

• Vijftien essentiële interventies; Samen met cliënten en professionals hebben we vijftien interventies geïdentificeerd die onderdeel zouden moeten zijn van de basisset BW en MO. Deze interventies moeten breed beschikbaar zijn, zodat mensen zo lang mogelijk zelfstandig in de wijk kunnen wonen.
• Duurzame uitstroom begint tijdens het verblijf; Een succesvolle uitstroom naar een eigen plek begint al tijdens het verblijf in BW of MO. Hoe goed iemand zich in die periode kan ontwikkelen, bepaalt voor een groot deel de kans op een duurzame stap naar zelfstandigheid.
• Essentiële randvoorwaarden; Voor het welzijn van cliënten en het slagen van de beweging naar zelfstandig wonen zijn enkele randvoorwaarden cruciaal. Er moeten voldoende geschikte woningen zijn, huisuitzettingen zoveel mogelijk worden voorkomen en repressieve maatregelen beperkt blijven, omdat deze de situatie vaak verergeren.

Wat we hebben gedaan

Voor dit onderzoek spraken we 28 cliënten die recent in- of uitgestroomd zijn uit BW of MO. Hun persoonlijke verhalen geven waardevolle inzichten in welke ondersteuning helpt om zelfstandig te wonen. Daarnaast organiseerden we drie focusgroepen met professionals, waarin we bespraken welke voorzieningen volgens hen het meest effectief zijn.

De resultaten en adviezen zijn samengebracht in het rapport Stevige basis voor preventie en herstel. Het rapport is geïllustreerd met vijf persona’s die laten zien welke ondersteuning verschillende mensen nodig hebben om zelfstandig in de wijk te wonen.