Onderzoek naar het gebruik van betaalprofielen

Voor de geloofwaardigheid van de overheid is het van belang dat boetes en (terug)vorderingen betaald worden. Maar een onverkorte inning moet niet tot schrijnende situaties leiden. De vraag is daarom: in hoeverre kun je van te voren inschatten of een debiteur überhaupt in staat is tot betalen? En zijn debiteuren op grond van hun betaalgedrag- en mogelijkheden in te delen in zogenaamde betaalprofielen? DSP zocht samen met Decisio in opdracht van het ministerie van Justie & Veiligheid antwoord op deze vragen.

Organisaties onderzocht

In het onderzoek zijn ruim 20 organisaties onder de loep genomen voor wie de invordering van schulden onderdeel uitmaakt van het werk. Met name grotere instellingen en bedrijven voor wie inning core business is zoals CJIB, belastingdienst, gerechtsdeurwaarders en financiële instellingen gebruiken in de praktijk betaalprofielen of voeren pilots.

Analyse datasets op persoonsgegevens

De onderliggende algoritmes waarmee een debiteur wordt ingedeeld in een bepaald profiel worden herleid door analyse van grote datasets op persoonsgegevens van debiteuren. Deze sets zijn binnen de eigen organisatie beschikbaar vanwege eerdere contacten met de debiteuren. Het gaat onder meer om gegevens over eerder betaalgedrag of de wijze waarop de betreffende persoon zich tijdens (telefonisch) contact heeft opgesteld. Soms ook wordt specifiek gekeken naar bepaalde woorden die in de communicatie door de cliënt naar voren worden gebracht. (Zo leert de praktijk dat als iemand het heeft over een ‘schone lei’, dit in de regel betekent dat iemand niet kan betalen). Deze interne gegevens worden in bepaalde gevallen verrijkt met sociaal economische gegevens van bijvoorbeeld de buurt waarin iemand woont.

Op basis van regressieanalyses of andere statistische berekeningen op de datasets, kan worden voorspeld welke set aan (persoons)kenmerken het beste voorspelt of iemand in staat is te betalen, en zo ja wat de beste strategie voor incasso is.

Betaalprofielen bieden voordeel

De partijen die werken met betaalprofielen zeggen dat het zowel voor de schuldeisers als debiteuren voordeel biedt. In de eerste plaats is er natuurlijk een bedrijfseconomische belang dat gediend wordt door de incasso-inspanningen te richten op degenen die kunnen betalen en de ‘kale kippen’ met rust te laten. Door deze focus kan met minder werk sneller en meer geld worden opgehaald. Tegelijkertijd heeft het gebruik van betaalprofielen voor debiteuren het voordeel dat personen die echt niet kunnen betalen, niet nog verder in de problemen geraken. Op die manier kan door de inzet van betaalprofielen een bijdrage worden geleverd aan maatschappelijk verantwoord incasseren.