Intimidatie via wettelijke middelen

Voor het WODC voert DSP-groep, in samenwerking met I&O research, verkennend onderzoek uit naar een fenomeen waar nog niet veel over bekend is: intimidatie van decentrale politieke ambtsdragers en medewerkers van lokale overheden door oneigenlijk gebruik van wettelijke middelen.

Uiting woede richting de overheid

Woede richting de overheid wordt op allerlei manieren geuit door burgers. Deze woede is vaak gericht op personen die voor de overheid werken, zoals politieke ambtsdragers en lokale overheidsmedewerkers: de ‘gezichten’ van de overheid. Woede wordt zowel geuit op strafbare manieren, zoals agressie en bedreiging, maar ook op niet-strafbare manieren, zoals door intimidatie. Dit kan zorgen voor een gevoel van onveiligheid in het uitvoeren van publieke taken.

Gebruik wettelijke middelen

Juridische procedures zoals WOO-verzoeken (voorheen wob-verzoeken), klachtenprocedures, civielrechtelijke en strafrechtelijke procedures zijn wettelijke middelen die de burger in staat stelt inzicht te vragen of een bezwaar aan te tekenen tegen overheidsprocedures en -beslissingen. Het gaat om rechten die burgers hebben.
Ook kunnen bovengenoemde middelen burgers een mogelijkheid geven om zijn, haar of hun ongenoegen te uiten.

Dit ongenoegen wordt echter soms door gebruik van die instrumenten dermate uitgedrukt dat het ertoe leidt dat de ambtsdrager of overheidsmedewerker in kwestie zich hierdoor geïntimideerd voelt. Die ervaring van intimidatie kan weer leiden tot gedragsverandering bij degene die zich geïntimideerd voelt, zoals bijvoorbeeld op een andere afdeling gaan werken of ontslag nemen. Het kan er ook toe leiden dat getroffen organisaties en personen als gevolg hiervan de afweging gaan maken of zij vasthouden aan een besluit, of dat ze de eiser maar gelijk geven.

Omvang en aard van het fenomeen

DSP duikt samen met I&O Research de diepte in over dit onderwerp. We hebben eind 2022 een enquête afgenomen onder decentrale politieke ambtsdragers en medewerkers van lokale overheden om een breed beeld te krijgen van de omvang en aard van het fenomeen. Op dit moment zijn we bezig met interviews met overheidsmedewerkers en ambtenaren die deze vorm van intimidatie hebben meegemaakt en met experts die ons meer kunnen vertellen over hoe we dit fenomeen kunnen duiden, wat de gevolgen zouden kunnen zijn en hoe er gewerkt kan worden aan oplossingen.

Stay tuned voor de uitkomsten.