Vijf jaar Caribisch Nederland

Sinds 2010 zijn Bonaire, Saba en Sint Eustatius onderdeel geworden van het Nederlandse staatsbestel. De eilanden hebben de status van openbare lichamen in de zin van artikel 134 van de Nederlandse Grondwet. Daarmee is voorzien in een bijzondere vorm van decentraal bestuur binnen Nederland die vergelijkbaar is met gemeenten.

Evaluatiecommissie Caribisch Nederland

De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft in samenspraak met de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba op 22 september 2014 de Evaluatiecommissie Caribisch Nederland ingesteld.  De commissie heeft tot doel drie evaluatiecomplexen te onderzoeken. Het gaat om de werking van de wetgeving, de werking van de nieuwe bestuurlijke structuur en de gevolgen van de overgang naar de nieuwe staatkundige situatie voor de bevolking van de eilanden. DSP-groep heeft in opdracht van de commissie de evaluatie van de werking van de nieuwe bestuurlijke structuur uitgevoerd.

Geleidelijke verbetering

De hooggespannen verwachtingen over deze bestuurlijke vervlechting zijn slechts ten dele waargemaakt, zo blijkt uit het onderzoek van DSP-groep. Enerzijds is duidelijk geworden dat Europees Nederlandse werkwijzen niet altijd eenvoudig kunnen worden gekopieerd door de eilanden.  Zo komt het politiek dualisme in Caribisch Nederland nauwelijks van de grond en werd de bestuurskracht van de eilanden bij aanvang van de nieuwe situatie te hoog ingeschat. Anderzijds blijkt ook dat Den Haag moeite heeft binnen zijn beleid rekening te houden met de specifieke situatie op de eilanden en lang niet altijd effectief gebruik maakt van de lokale kennis. Hierdoor worden lang niet altijd doelmatige keuzes gemaakt en kunnen vraagtekens geplaatst worden bij de effectiviteit van het gevoerde beleid. De meeste recente periode laat echter zien dat geleidelijk aan verbetering optreedt en de afstand tussen eilanden en de beleidsmakers in Europees Nederland verkleind wordt.