DSP-oprichter Paul van Soomeren was al met regie voeren op lokaal niveau bezig toen het nog niet zo heette. Hij las het gesprek dat Aniek, Annelijn, Noortje en Nina hierover hadden en bladerde een rapport over bestuurlijke en sociale vernieuwing dat hij in ‘94 schreef nog eens door. Daarna stuurde hij hen een Soomeriaans mailtje. Wat kunnen we leren van ons verleden?


Ha meiden,

Leuk artikel over regie voeren! Waar zo’n Veemkade + bankje + zonnetje toch al niet goed voor zijn. Ik was midden jaren 90 ook een tijdje met dit onderwerp bezig in het kader van de ‘bestuurlijke en sociale vernieuwing’. We werkten toen met bestuurskundige Philip Idenburg onder directie leiding van minister Ien Dales van BZK. Zij vroeg om ‘volwassen bestuurlijke verhoudingen’ en dat leidde tot een veel sterkere wijk- en buurtgerichte aanpak.

Nu is het grappige dat in die tijd de metafoor van ‘regie’ en ‘regisseur’ en ‘regie voering’ nog niet was uitgevonden. Dit kwam pas een jaar of vijf later in het kader van de opvolger van de sociale vernieuwing: het Grote Steden Beleid (vooral een D66-dingetje van Rogier van Boxtel). De term regisseur komt natuurlijk uit de toneel en filmwereld, dus het zou ook leuk zijn eens een paar regisseurs uit die hoek te bevragen. Daar krijgt regievoeren namelijk nogal verschillende invullingen, van puur dictatoriaal tot erg open, zoekend en stimulerend. Is het eigenlijk wel de goede metafoor?

Enfin, dat project dat we indertijd deden, vind ik nog steeds relevant. Of beter: opnieuw relevant anno nu. Na de grote zoektocht van de paarse kabinetten volgde vanaf 2000 de doodlopende weg van de marktwerking en het neoliberale gedachtegoed van Rutte en nu zijn we weer terug bij die eerdere zoektocht naar aansturing en besturing op lokaal niveau. Daarbij wordt in mijn ogen de rol van de politiek tegenwoordig te vaak vergeten. Ook jullie beperken je in jullie gesprek over regie voeren tot een soort waardevrije technische aansturingsdiscussie, terwijl het natuurlijk net zo goed gaat over de vraag welke keuzes op grond van welke politieke waarden genomen worden! Meer lantaarnpalen en camera’s versus meer geld voor kinderen, scholen, voedselbanken.

Misschien is het leuk om de conclusies van die oude meuk van ons nog eens te bekijken. Het woord regie kom je daar dus niet tegen, maar de zoektocht is vergelijkbaar: om van een ouderwetse top down aanpak tot een meer democratische horizontale sturing van lokaal beleid te komen – en hoe de lokale partijen samen aan hetzelfde doel kunnen werken.

Wij kwamen tot de volgende voorwaarden voor een ‘open aanpak’ (zie 4.5.1 van het rapport uit 1994 ‘Willen kan je niet leren’):

  • een door de betrokkenen gedeelde droom over waar de reis heen gaat
  • een cultuur van ‘samen durven leren’
  • ieder zijn vak, ieder zijn rol
  • een strakke organisatie
  • een goede infrastructuur en mandatering
  • een doel en toetsingscriteria

Zitten daar nog voorwaarden tussen waar jullie iets mee kunnen? En wat zou het erkennen van de politieke dimensie voor regisseurs kunnen betekenen?

Groets en ga vooral filosoferende op een bankje zo door!
Paul van Soomeren

Meer weten?

Neem dan vrijblijvend contact op met Paul van Soomeren. Hij staat je graag te woord.