Het complexe fenomeen mensenhandel

Mensenhandel is een complex fenomeen dat ligt op het snijvlak van zorg en veiligheid. Onder mensenhandel wordt in Nederland verstaan: ‘het rekruteren, vervoeren of huisvesten van een persoon met geweld, dwang, misleiding, machtsmisbruik of misbruik van een kwetsbare positie, met als doel uitbuiting (iemands inkomen ontnemen of niet genoeg inkomen betalen)’. Het kent veel uiteenlopende verschijningsvormen, variërend van seksuele uitbuiting en arbeidsuitbuiting tot aan criminele uitbuiting of gedwongen orgaanverwijdering. Alle vormen van mensenhandel maken een grote inbreuk op de individuele vrijheid van mensen.

Aanpak lastig

In onze opdrachten voor onder andere VNG, Noord-Holland Samen Veilig en diverse gemeenten verspreid over het land merken wij op dat veel gemeenten nog geen raad weten met de aanpak van mensenhandel. Maar sinds 2022 moet iedere gemeente beleid hebben om deze aanpak te borgen. Vier verantwoordelijkheden van gemeenten staan daarbij centraal:

1. Signaleren
2. Beleid maken
3. Regie van de integrale aanpak
4. Opvang van en hulpverlening aan slachtoffers

Overzicht vormen, doelgroep en signalen

Om gemeenten meer wegwijs te maken, maakten wij een overzicht met de verschillende vormen van mensenhandel, de doelgroepen die onder mensenhandel vallen en de signalen die hierop kunnen wijzen. Op deze manier willen we bewustwording bij gemeenten en professionals vergroten en aannames – bijvoorbeeld dat alleen sekswerkers slachtoffer van mensenhandel zijn – wegnemen.

Vraag het ons gerust

Heb je als gemeente vragen over het thema mensenhandel? Verschillende DSP-ers hebben al ruime ervaring of affiniteit met dit thema in verschillende rollen. Denk aan Linda van Dongen als projectleider weerbare jeugd Noord-Holland Samen Veilig, Paul van Egmond als projectleider prostitutie voor gemeente Almere en regioadviseur Zorg & Veiligheid bij de VNG Annelijn Remmelink. Neem vooral contact met ons op!

Meer lezen?

Eerder deed DSP onderzoek naar nieuwe fenomenen van arbeidsuitbuiting in opdracht van het ministerie van SZW was, in navolging op adviezen van de Nationaal Rapporteur Mensenhandel (NRM), in samenwerking met Intervict.
Ook deden we een pilotstudie naar arbeidsuitbuiting van Bulgaarse migrantenarbeiders voor de International Labour Organization van de UN, in samenwerking met FairWork.