Een stap vooruit met data en monitoring jeugd

In 2021 en 2022 hebben Tjisse Bosch en Amber van Berkel in twee opdrachten een bijdrage geleverd aan de verbetering van data en monitoring in de jeugdhulp: éérst als secretaris van de werkgroep data en monitoring van de hervormingsagenda jeugd, daarna als auteurs van het plan van aanpak verbetering van de landelijke monitoring van het jeugdstelsel.

Problemen jeugdstelsel groot

De problemen in het jeugdstelsel zijn groot. Gemeenten hebben financiële tekorten, er zijn wachtlijsten en steeds meer kinderen krijgen jeugdhulp. Rijk en gemeenten willen dat verbeteren. Samen stellen zij een hervormingsagenda op met voorstellen voor een beter en beheersbaar stelsel.
Het verbeteren van het jeugdstelsel vraagt óók meer inzicht in het functioneren van het stelsel op zowel landelijk niveau als in de vergelijking tussen gemeenten onderling. Want alleen dan kunnen gemeenten en het Rijk tijdig (bij)sturen en kan binnen het stelsel worden geleerd. Daarvoor ontbreekt het nu aan voldoende beschikbare, goede en tijdige data.

Werkgroep data en monitoring

Eind 2021 heeft een werkgroep met 20 leden vanuit ministeries, gemeenten, aanbieders, professionals, ervaringsdeskundigen, wetenschappers en experts onder leiding van dr. Xander Koolman (VU) een advies geformuleerd over het monitoren van de hervormingsagenda én over de verbetering van de landelijke data en monitoring. Want door knelpunten in de zeggingskracht, de beschikbaarheid en de toegankelijkheid van data(bronnen) worden beschikbare data nu niet optimaal gebruikt. Tjisse en Amber hebben de werkgroep ondersteund in de rol van secretaris, procesbegeleider, penvoerder en adviseur.

Plan van aanpak

Om de adviezen van de werkgroep uit te werken, hebben Tjisse en Amber in 2022 op basis van een behoefte inventarisatie – wat willen we minimaal weten? en wat is dan de ambitie voor data en monitoring? – een plan van aanpak opgesteld. Met als doel: komen tot voorstellen die bijdragen aan de ontwikkeling van een betere landelijke integrale monitoring en een data gedreven jeugdstelsel.

Het plan van aanpak bevat adviezen op basis van de ambities van het Rijk, gemeenten en aanbieders voor de verbetering van de landelijke data en monitoring. Overkoepelend is een structuuradvies geformuleerd over betere sturing op de ontwikkeling van data en monitoring met een gezamenlijke, meerjarige strategie data en monitoring jeugd. Daaronder zijn drie lijnen met inhoudelijke adviezen geformuleerd voor de verdere verbetering van data en monitoring. In onderstaand schema is de opzet van het plan van aanpak weergegeven:

Een stap vooruit?

Het verbeteren van data en monitoring jeugd is niet eenvoudig. Het is een taai en versnipperd web met veel verschillende partijen. De uitdaging is om eenduidiger te sturen, om data en monitoren eenvoudiger te organiseren en om beter te gebruiken wat er is.
Gelukkig is er een grote drive bij betrokkenen om te verbeteren. Het kán. We bedanken dan ook alle respondenten en experts die hebben meegedacht en we hopen dat de adviezen bijdragen aan het zetten van volgende stappen.