Programma Detentie & Terugkeer

De gemeente Utrecht treft maatregelen om de kans kleiner te maken dat vrijgelaten gedetineerden opnieuw de fout in gaan. DSP-collega’s Aniek Verwest, Annelijn Remmelink Wendy Buysse, Maud Pluijm  en Iris Struick ondersteunen de gemeente Utrecht bij het opzetten en de implementatie van het nieuwe programma Detentie & Terugkeer. Dit doen zij door het inbrengen van expertise en ervaring uit eerdere projecten, het helder krijgen van systeemfouten en voorliggende kansen en door hands on samen met het team Detentie & Terugkeer van de gemeente Utrecht te werken aan de geformuleerde actielijnen.

Recidive en achterliggende problematiek

Jaarlijks komen er ruim 700 gedetineerden vrij uit verschillende gevangenissen en jeugdinrichtingen in het land, die terugkeren naar de stad Utrecht. Zowel in de periode voor zij kwamen vast te zitten als na hun vrijlating zorgt een deel van hen voor veel overlast en criminaliteit. Bijna de helft van alle gedetineerden wordt na vrijlating binnen twee jaar opnieuw veroordeeld blijkt uit landelijke cijfers (monitor nazorg ex-gedetineerden WODC 2020).

Een deel van hen vraagt niet om hulp – omdat ze dat niet willen of niet kunnen – terwijl hun problemen groot zijn. Denk aan het hebben van hoge schulden, het niet hebben van een inkomen, geen dak boven het hoofd, geen dagbesteding, geen sociaal vangnet, psychische problematiek of een licht verstandelijke beperking (LVB). Om het perspectief van (ex) gedetineerde te verbeteren en daarmee de kans op recidive te verminderen, is een verschuiving nodig van Nazorg Detentie naar Detentie & Terugkeer.

Doel programma Detentie & Terugkeer

Het programma Detentie & Terugkeer is een integrale aanpak met regie vanaf de eerste dag van detentie. Binnen het programma wordt door middel van risico-gestuurd werken ingezet op gedetineerden met een hoog recidive risico en hoog risicopersonen. Dit gebeurt door integraal te werken met alle partners, binnen en buiten de gemeente, aan de hand van drie uitgangspunten:

  1. Niet na en los van elkaar, maar integraal samenwerken
  2. Niet aan het eind of na de detentie starten, maar op de eerste dag van de detentie
  3. Inzetten op gedetineerden die niet om hulp vragen, maar een hoog recidive risico kennen

De ambitie van het programma Detentie & Terugkeer is het bieden van perspectief en het zo klein mogelijk maken van de kans op terugval in criminaliteit van alle (ex-)gedetineerden die terugkeren naar de gemeente Utrecht. Dit is zowel belangrijk voor de maatschappij als voor de (ex)gedetineerde en zijn of haar omgeving. Nog te vaak verlaten gedetineerden de gevangenis met een slecht toekomstperspectief. Het verbeteren van de situatie op de leefgebieden en daarmee het vergroten van iemands perspectief, kan de kans op terugval verkleinen.

Inzetten op twee programmalijnen

Om deze ambitie te realiseren, wordt gewerkt vanuit twee programmalijnen:

  1. De basisprocessen op orde voor alle (ex)gedetineerden. Voor alle Utrechtse (ex)gedetineerden willen we er samen met alle partners voor zorgen dat de basisprocessen op orde komen. Dit betekent dat iedereen tijdens zijn detentie kan werken aan het verbeteren van zijn situatie op de leefgebieden en toegang krijgt tot de instanties en hulp die daarvoor nodig is.
  2. Een (niet vrijblijvend) plusprogramma gericht op gedetineerden met een hoog recidive risico en hoog risicopersonen (risico gestuurd werken). Vaak vragen zij niet zelf om hulp (omdat ze dat niet kunnen of niet willen), maar hebben wel veel achterliggende problematiek. Voor gedetineerden in het plusprogramma gaan de partners met elkaar een op maat gemaakt plan van aanpak maken bij de start van de detentie en de overgang naar buiten. Aanvullende inzet op motivatie is daarbij cruciaal.

Eerder bouwden DSP collega’s ook samen met gemeente Amsterdam aan een programma Detentie & Terugkeer.

Berichten in de media

NOS: Utrecht zet in op meer perspectief voor gedetineerden
RTV Utrecht:Utrecht zet in op meer perspectief voor gedetineerden
ADSharon Dijksma: ‘Utrecht gaat meer doen om (ex)-gedetineerden op het rechte pad te houden’

Meer weten over het project Detentie & Terugkeer voor de gemeente Utrecht?

Bel of mail met Aniek Verwest, Annelijn Remmelink, Wendy Buysse, Maud Pluijm of Iris Struick! Zij vertellen je graag meer.